Diz ağrısının birçok nedeni vardır. Diz eklemi vücudumuzun en hareketli eklemidir. Oturup kalkma esnasında dizin kıvrılması ve spor yada eklem hareketlerinin zorlanması ile yıllar içinde oluşan zorlanmalar dizimizin dejenere olmasına neden olur. Aynı zamanda eklem hastalığı diye bildiğimiz romatizma gibi hastalıklar ve kıkırdak sentezinin azaldığı eklem hastalıkları yaş ilerledikçe dize sorun çıkarmaktadır.

Bir diz ağrısı olgusunda ağrının yanı sıra dizden ses gelmesi, özellikle merdiven çıkarken ya da yokuş aşağı inerken dizin boşalıyormuş gibi olması, dizin şişmesi yada dizin kilitlenmesi sık karşılaştığımız olaylar arasındadır. Bu şikâyetlerin ayrı ayrı ele alınıp değerlendirilmesi yapılmalıdır. Bu şikâyetler ayrı ayrı olabildiği gibi aynı hastanın aynı dizinde de olabilir.

İnsanların çoğu hayatlarının bir evresinde diz ağrılarından yakınmıştır. Özellikle kadınların menopoz sonrası yarısında diz ağrısı mevcuttur. Erkeklere göre daha esnek ve yumuşak olan kıkırdak yapısı menopoz sonrası kemik erimesiyle birleşince kadınlarda ciddi diz ağrısı problemleri oluşmasını sağlar. Kıkırdak sentezinin azalması ile kıkırdak yapısının gevşek hale gelmesi yere oturma yerde yemek yeme tuvalet alışkanlığı gibi dizi zorlayan fonksiyonlar, çalışma ortamı dizin dejenere olma ihtimalini arttırmaktadır. Bunun üzerine aşırı ve ani kilo artışının eklenmesi ile dejenerasyon hızla ilerlemektedir. Kadın kalça yapısının geniş olması bir başka problemi oluşturur. Menopoz sonrası dizlerde denge bozulur ve varus denilen dizlerin içe doğru açılanması ile yeni bir sorun eklenir. Bunun sonucu dizlerin iç kısmına daha fazla yük biner ve iç tarafın kıkırdağı hızlıca erir. Ailesinde diz problemi olan anne babası veya yakın akrabalarında bu tür problemleri olanlar diğer insanlara göre çok daha fazla risk grubundadır. Yani anne babasından birinde ciddi diz problemi olan 40-45 yaşlarındaki bir kadının dizlerinde ağrı başlaması bu kişi için ciddi bir alarm olmalıdır. Aynı zamanda eklem romatizması ve kıkırdak sentezinin iyi olmadığı 40-45 yaş grubu hastaların ileride diz protezine kadar gidecek diz problemlerinin olması önemli bir haberci olmalı ve bu yaşlarda önlemler alınmalıdır.

Diz kireçlenmelerinin tanısı; radyolojik olarak ve muayene ile konur. Kireçlenme başlangıcı, eklem yüzlerinin aşınması, diz kapağı altında bazı sorunların başlaması, eklemde kırdakların yumuşaması, erimeye başlaması, kemik deformasyonların gelişmesi, hep ileri aşama bulgulardır. Sorun ileri boyutlara vardığında sadece ayağa kalkınca oluşan ağrılar istirahatte de yakamızı bırakmaz hale gelir. Yani oturduk, yattık yerde dizlerimiz ağrımaya başlar. Diz protezi dahi gerektirecek kadar deformasyona neden olabilir.

Dizdeki artrozik değişiklikler radyolojik olarak en hafifinden başlamak üzere 4 safhada mütalaa edilir. Siz Grade 4 dediğimiz safhaya gelmişseniz size protez önerilebilir. Yeni teknoloji ürünü bazı ilaçlar yaşam kalitesini artırmakta. Diz protezi gereksimini oldukça geciktirmektedirler.

Ağrı: Sızı şeklinde, künt veya zonklayıcı tarzda olabilir. Ağrı karakteristik olarak merdiven inme-çıkma ve dizi bükünce ortaya çıkar.

Dizde sürtünme sesi: Eklem içi sıvının azalması sonucu dizin kıvrılması esnasında oluşan sestir.

Dizde boşalma hissi: PatellofemoDiz üstü büyük kasının zayıflığının neden olduğu bu bulgu yük altında dizi kırma-açma sırasında ortaya çıkar (merdiven inme, yokuş aşağı inme). Kilitlenme: Dizin kıvrılması esnasında yeniden açılamaması durumudur. Eklem yüzeyinin bozulması yada menisküs yırtıklarında oluşur.

Şişlik: Eklem içi sıvının arttığı ağrılı yürümeyi güçleştiren bir durumdur. Özellikle romatizmal diz hastalıklarında ve travma sonrasında ortaya çıkar.

Kireçlenme: Diz eklemkıkırdağının dejenerasyonu sonucu eklem yüzeyinin bozulması ile ortaya çıkan ağrılı ve dizin kıvrılmasıyla ses oluşturan durumdur.

İlk yaklaşım konservatif olmalıdır. Yani ameliyat gibi girişimler daha sonra tercih edilmelidir. Nonsteroidanti inflamatu var (NSAİ) tedavi ağrının azalmasına yardımcı olur. Buz uygulamasının faydası vardır. Dize bilezik takma ve bandajlama ile ağrı azaltılabilir. Bu önlemler ile ağrılarda azalma olmaz ise hastalar FTR den yarar görebilirler.Biz, Kronik hale gelmiş kireçlenmelere bağlı “Geçmeyen Diz Ağrıları”nda şöyle bir yol takip ediyoruz.

-Hastanın ağrısı sadece diz üzerine basmakla oluşuyor ve diğer tedavi yöntemlerinden yarar görmüyorsa

-Diz eklemi içersine 5-10 seans olmak üzere OZON veriyoruz. Grade III’e kadar olan diz ağrılarında fevkalade fizyolojik ve yararlı etkileri vardır.

-Ayrıca eklem çevresi özellikle de üst adalelere Ozon gazı vererek hastalar ağrılarından kurtuluyor.

-Ağrısız dönemde germe egzersizleri ve bazı tavsiyelerde bulunuyoruz.Eğer eklem hareketleri ağrılı ve eklem içi sıvı azalması söz konusuysa PRP yöntemi dediğimiz kanınızı alarak çıkardığımız trombositleri eklem içine vererek kök hücre uyarısını arttırıyoruz. Böylece yeni kıkırdak oluşumu artıyor. Eklem ağrıları azalıyor.

Hem OZON tedavisi hem de PRP tedavisi birlikte kullanıldığında sonuçlar çok daha iyi oluyor. Diz protezi önerilen ancak ameliyattan kaçınan hastalarda bile ağrının azalması yürüme potansiyelinin artması çok önemli bir yarar sağlıyor. 10-12 seanslık tedaviden sonra ayda bir yada 2 ayda bir tek seanslık uygulama hastanın devamlı rahat ağrısız hareket etmesini sağlıyor.

Bu hastalarda aynı zamanda 45-55 yaş grubunda grade 3 eklem dejenerasyonuna kadar olan gruba glikozamin ve kondroidin türevi preparatlar öneriyoruz. Özellikle kıkırdak dejenerasyonun yeni başladığı hastalarda çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Hyaluronik asit türevi diz içi enjeksiyon preparatlarıda eklem ağısını gidermek amacıyla doğru hastalara seçildiğinde çok iyi sonuç vermektedir.

Tüm bu tedavilerin yapılmasına rağmen sonuç alınamayan ileri derece ağrısı olan, yürüme güçlüğü olan hastalarda özellikle gece geçmeyen ağrıların olması durumunda total diz protezi ameliyatları düşünülmelidir. Bu tür ameliyatlar artık geriye dönüş olmadığı için iyi düşünülerek doğru karar verilerek deneyimli ellerde yapılması gereken ameliyatlardır. Total diz protezi ameliyatı % 3-5 hastada enfeksiyon, gevşeme gibi sonuçlarla hastaya sorun yaratabilmekte ancak % 95 gibi büyük oranda başarılı sonuçlar vermektedir.